کاربری جاری : مهمان خوش آمدید
 
خانه :: شعر
موضوعات

اشعار



زبانحال امام سجاد علیه السلام در هنگام شهادت

شاعر : سید رضا مؤیّد     نوع شعر : مرثیه     وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن     قالب شعر : غزل    

لالۀ سـرخ شهـادت تن تب دار من است            چشمۀ فیض خدا چشم گهر بار من است

حــافــظ خــون پــیـام شــهــدای ره دیـن            لب گویای من و دیـدۀ خونبــار من است


داغ یک دشت شهید و غم یک دشت اسیر            این همه بار گران بر تن بیمار من است

پای در سلسله و دست به دامــان وصال            دشمن از بی خردی در پی آزار من است

دشمنم بسته به زنجیر ولی غـافـل از آن            که بر انـداختــن ریشه او کـار من است

تا بر انــدازی بنــیـاد ستــم می جـنـگــم            اشک من منطق من حربۀ پیکار من است

پــرچــم نهضت خـونیـن شهـیــدان خــدا            گرچه بر دوش من و عمّۀ افکار من است

صبر را بین که در این مرحله از وادی عشق            سخت بیمارم و او باز پـرستار من است

آنکـه در کــربــبــلا بــود انــیـس پــدرم            در ره شام بلا مونس و غمخوار من است

در کــنــار شــهـدا جان مرا بــاز خــرید            عــمّــه ام بعد خــداونـد نگهدار من است

خواهر کوچک من همچو گـلی پرپر شد            اشک طفلان زغمش شمع شب تار من است

از غم اصغـر و اکبر جگــرم می سـوزد            آه از این غم که خداوند خبر دار من است

در ره آل رسـول عــمـر مــؤیـد طی شد            شــاهد زنــده من دفتــر اشعـار من است

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر در تمام سایت‌ها « تا جائیکه ما بررسی کردیم» بصورت زیر آمده است که احتمالا اغلاط تایپی است و موجب بر هم خوردن وزن، آهنگ و معنای شعر شده است، لذا جهت رفع نقص اصلاح گردید

در ره آل عــــیل عــمـر مــؤیـد طی شد            شــاهد زنــده من دفتــر اشعـار من است

شهادت زین العابدین امام سجاد علیه‌السلام

شاعر : محمد خسرونژاد نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

دل ســودا زده ام نــالــه و فـریـاد کـنـد            هـر زمـان یــاد غــم سیـد سـجـاد کـنـد

بى گمان اشک به رخساره بریزد از چشم            هـر که یـادى ز گـرفـتارى آن راد کند


بود در تاب تب و بسته به زنجیر ستم            آن که خـلـقـى ز کـرم از الــم آزاد کند

به جز از شمر ستمگـر نشنـیدم دگـرى            با تـن خـستـه کسى این همه بـیـداد کند

تن تب دار و اسیرى و غم کوفه و شام            واى اگر شِکـوه این قـوم بر اجـداد کند

خون ببارد ز غم مرگ پدر در همه عمر            چون که از واقـعه کـرب و بلا یاد کند

غیر زینب که بُد آن قافله را قـافله دار            کس نبودى که بر آن غمزده امداد کند

نـتـوان مـاتـم سجـاد نـوشـتن "خـسرو"            دل اگـر سنـگ بود نـالـه و فـریـاد کند

: امتیاز

زبانحال امام سجاد علیه السلام در هنگام شهادت

شاعر : محمد علی بیابانی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

این زهـر، دردی از تب دردم دوا نکرد            هیچ عقده ای از این گلوی بسته وا نکرد

آنـچــه که آرزوی من آن بــود آن نــشد            ســی ســال دیــر آمد و فکــر مرا نکرد


طوفان گرفت و دار و ندارم به باد رفت            روزی که غم وزید و به ما جز جفا نکرد

غم های من ز عصر مصیبت شروع شد            وقتی که دشمن آمد و رحمی به ما نکرد

عمه رسید و گـفـتـم "علیکـن باالــفرار"            یعــنی کــســی ز آل پـیـمـبر حیــا نکرد

از کــربلا به کوفه و از کوفه تا به شام            دشمن ز بی حیــایی و ظلــمی ابا نکرد

اما میــان این همه رنــج و غــم و بــلا            جــایــی تــلافــی ستــم "شــام" را نکرد

در بین کــوچه های یهــودی نشین شهر           ما را کسی به اسم مسلمــان صـدا نکرد

دیــدم مـیــان بــزم شــراب حـرامــیــان           چــوبـی که دو لب پــدرم را رهـا نکرد

عمــری به یاد این همه غم سـوختم ولی           این زهـر، دردی از تـب دردم دوا نکرد

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به جهت حفظ بیشتر حرمت اهل بیت حذف شد

در گیر و دار غـارت معجر ز دختران            خلخــال و گــوشــواره ای آرام وا نکرد

این بیت به گونه ای مطرح شده که نعوذبالله اهل بیت را در بازار برده فروشان به حراج گذاشته اند که این موضوع علاوه بر اینکه صحت ندارد به نوعی توهین به اهل بیت هم محسوب میشود لذا بیت زیر حذف شد

بــازار داغ بــرده فــروشـی شــامــیــان           داغی به دل گذاشت که کرب و بلا نکرد

زبانحال امام سجاد علیه السلام در هنگام شهادت

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن قالب شعر : غزل

با غـل جـامـعـه در هم بـفـشـارید تـنـم را           هـدف سنگ نمـائـید ز هـر سـو بـدنـم را

میتوان پوست برید از تن رنجور من امّا           نتـوان دوخت ز گـفـتـار حـقـایـق دهنم را


لالـۀ گــلبـن مـولای جــوانـان بــهــشـتــم           خاک ویـرانه‌سرا کرده خـزان یـاسمنم را

راز مظلومیم آن روز شود بر همه ظاهر           که پس از مرگ برآرند ز تن پیـرهنم را

هـدفـم نـشـر پـیـام پــدرم بـود در ایـن ره           که عدو کرد هدف دست و سر و پا و تنم را

به همه خلـق بگـوئید که با پیکـر عـریان           بــوریـائی کـفـن آمـد پــدر بـی کـفـنـم را

نظم میثم همه جوئید و به هر بیت بخوانید           قِصّۀ غُـصّه و انـدوه و ملال و محنـم را

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایت‌های معتبر حذف شد؛ موضوع سنگ جشن و شادی خندیدن و ... در شام بود نه در کوفه و براساس کتب معتبر تاریخی همچون: الفتوح ج ۵ ص ۱۲۱؛ أمالی مفید ج ۳۸ ص ۳۶۷؛ اللهوف ص ۱۳۰؛ مناقب آل ابیطالب ج ۴ ص ۱۱۶؛ مَقْتَل خوارزمی ج ۲ ص ۴۶؛ مُثیرُالأحْزان ص ۲۰۹؛ جلاءالعیون ص ۵۹۳؛ بحارالأنوار ج۴۵ صص ۱۰۹و ۱۶۴؛ منتهی‌الآمال ص ۴۸۵؛ قمقام ص ۵۱۶؛ نفس‌المهموم ص ۳۵۳؛ مقتل امام حسین ص ۲۲۳؛ مقتل مقرّم ص ۲۹۹؛ مقتل جامع ج ۲ ص ۴۳  و.... در شهر کوفه مردم پشیمان شده و گریه زاری می‌کردند، جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین‌جا کلیک کنید. ضمن اینکه در منابع معتبر برای شهر شام هم جشن پایکوبی نقل کردهاند نه پرتاب سنگ و آتش و ...

نیـزه و کعب نی و سنگ جفـا بود جوابم           سر بــازار شنیدند چو مــردم سخــنــم را

زبانحال امام سجاد علیه السلام در هنگام شهادت

شاعر : محمود ژولیده نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

منكه عمری در تب و تاب مرارت سوختم           چون شب شام غریبان در حرارت سوختم

بعد بابای غریب و بی كس و مظلوم خود           مثل عمه زیر زنجــیــر اســارت سوخـتم


از حرم تا قتلگه با كـعـب نی كردم عبور           اولیــن زائر منـم كز این زیــارت سوختم

سوخـتـم بابا چو بر نعشت نگــاهی دوختم           بر شكـاف زخـم های بی شمــارت سوختم

جسم خونینت که دیدم جان به لب گشتم دمی           بر تن بی سر و جسم بی مــزارت سوختم

از همان روزی كه میكردی سفارش عمّه را           تا كنون بر خواهر شب زنده دارت سوختم

نعش ها دیدم به صحرا رأس ها دیدم به نی           هم به هـفـتاد دو و هجــده بهــارت سوختم

گاه دیدم غارت خلخال و گــاهی گـوشوار           گــاه بهر دختــر بی گــوشــوارت سوختم

سِیلِ سیلی در اسیری سهم اهل البـیت شد           بــارها از دست های با مهــارت ســوختم

حربۀ كوفی هجوم و قتل و غارت بود و بس          از هجــوم بی حیـا هنگام غــارت سوختم

مجــلس ابن زیــاد و مجلس شــومِ یــزیــد          كرد بر ناموس حق دشمن اشارت سوختم

خویش را پیروز میدانست و ما را در شكست          پیش بیگانه ز كــذب این بشــارت سوختم

عمه ام را خارجی خواندند و خود را اهل دین          در میان دشمنــان در آن امــارت سـوختم

تا دم مرگم برایت گریه كردم صبح و شام          نهضتی كــردم به پا حالا كنــارت سوختم

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما  پیشنهاد می‌کنیم به منظور انطباق مطالب با روایات مستند و معتبر و انتقال بهتر معنای شعر، بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

نعش بی سر را كه دیدم ناگهان خوردم زمین           بر تن بی سر و جسم بی مــزارت سوختم

متأسفانه در ابیات زیر ضمن ایرادات روائی و تاریخی شأن اهل بیت نیز بطور شایسته رعایت نشده است لذا ابیات زیر جهت حفظ بیشتر حرمت اهل بیت خذف شد

گاه معجــر گاه سر دیـدم به روی نیـزه ها           گاه ای دل بر نگــاه سوگوارت سوختم

هیچ كس جز با تمسخر رو به رو با ما نشد           بــارها در راه از دردِ حقارت سوخــتم

بیت زیر دارای ایراد روایی است چرا که ودایع امامت همچون انگشتر پیامبر و... به غارت برده نشد لذا به همین دلیل بیت زیر حذف شد جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کنید

دشمن آندم كه ز ما ارثِ امامت را رُبــود           در تب بیماری و داغ جـسارت سوختم

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ضعف محتوایی در عدم رعایت شأن اهل بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور حفظ بیشتر حرمت و شأن اهل بیت که مهمترین وظیفه هر مداح است؛ بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

حربۀ كوفی هجوم و قتل و غارت بود و بس          از هجــوم چشم ها هنگام غــارت سوختم

شهادت امام سجاد علیه السلام

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل قالب شعر : غزل

گــلان وحـی، را پــرپــر که دیــده؟            به گــلشن، طایــر بی سر، که دیده؟

تب و داغ و غل و زنجــیر و دشنام            گلــوی خشک و چـشـم تر که دیده؟


ســوار نــاقــه با، بــازوی بــســتــه            زمین افتــادن خــواهــر، که دیــده؟

مــیــان آفـــتـــاب شــــام و کــوفــه            رخ خورشید و خــاکستــر که دیده؟

به روی یــاس‌هـا جــای ســفــیــدی            ز سیــلی رنگ نیــلوفــر که دیــده؟

بــه رخـــســـار هــــلالِ اوّلِ مــــاه            خــدایــا هیــجــده اخـتــر که دیــده؟

نــشــان ســنــگ در بــالای نــیــزه            سر پــاک عــلــی اکـبــر که دیــده؟

سرود و رقــص و جشن و پایکوبی            به دور آل پــیــغــمــبــر، که دیــده؟

چــهــل منــزل به هــمــراه سکــینه            ســر عـــبــاسِ آب‌آور کــه دیــــده؟

لــبِ خــشــکــیـــده و آوای قــــرآن            شراب و چوب و طشت زر که دیده؟

بگــو «میثــم» امــام دستْ بــســتـه            اسیــر آن هــمـه کــافــر کـه دیــده؟

: امتیاز

زبانحال امام سجاد علیه السلام در هنگام شهادت

شاعر : سید محمد میر هاشمی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

می شکـافـد تـیـر غـربت سـیـنۀ سجاد را           زهـر از غــم می رهاند این دل نـاشاد را

می گذارم بر زمین دیگـر سلاح گریه را           می کشم با " یا حسینی " آخـرین فریاد را


دیـده ام بر خاک صحـرا پیکـر ابـرار را           دیـده ام بــر نــیــزۀ اعــدا ســر اوتــاد را

دیده ام در کــربلا غــم واژۀ تــوحـیـد را           دیـده ام در بـین مـقــتـل شـادی صـیـاد را

هم زمان نـالـۀ غـربت، تبـسم بر یـتـیم؟!           جان به دل دادم به شام محنت این اضداد را

نــالـه ام احـیــا نــمـایــد خـون ثــارالله را           اشـک من رسـوا نـمـایـد دشـمن شیـاد را

بـاورم شد دردهای سیـنه سـوز کوچه را           حس نمـودم در اسارت غـربت اجـداد را

خارجی خواندم، اسیرم کرد، قصد جان نمود           با دو چشم خویش دیدم مرگ عدل و داد را

دیـده ام در زیـر پـا اوراق قـرآن، دیـده ام           پـرچـم زلـف سـر نیـزه نـشـین در بـاد را

زهر برد از سینه تاب، اما نبُرد از خاطرم           کـینـه های قـوم بـدتـر از ثـمود و عــاد را

: امتیاز

شهادت زین العابدین امام سجاد علیه‌السلام

شاعر : وحید قاسمی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل

كـاش مـا هـم كـبـوتـرت بـودیـم             آستـان بـوس مـحـضرت بـودیم

كــاش بـا بـال هـای خــاكی مـان                 لااقـل سـایـه گــسـتـرت بـودیـم


كاش ما هم به درد می خـوردیم                 فـرش قــبـر مــطـهـرت بـودیـم

كاش می سوخـتیم از این غربت                 شــمـع بـالای بـسـتـرت بـودیـم

كاش می شد كه محـرمت بـودیم                عــاشــقــانــه ابــوذرت بــودیـم

كـــاش مـــاه مــحــرّمــی آقــــا                 یـك دهــه پــای مـنـبـرت بودیـم

كاش می شـد كه گـریـه كـن هـای                 روضـۀ تـیغ و حـنجـرت بودیم

كاش می شـد كه سـیـنـه زن هـای              نــوحـــۀ گـــریـه آورت بـودیـم

كاش در روز تـشنگی؛ محـشر             ـبــاده نــوشان سـاغـرت بـودیـم

در قـیـامت به گریه می گـوئـیم              :كاش...ای كاش.. نوكرت بودیم

: امتیاز

زبان حال امام سجاد علیه السلام بعد از وقایع کربلا

شاعر : سید هاشم وفائی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل

سی سال هر شب تا سحر احیا گرفتم           در هاله ای از درد و غـم مأوا گرفتم

سی سال بی گریه شبی را سر نكردم           سی سـال از داغ پـدر احــیـا گـرفـتم


سی سال با اشك غم وخون دل خویش              بــزم عــزا در مـاتــم گـل هـا گرفـتم

سی سال آتش در وجودم شعله وربُود              گـل بـوسـه تـا از حـنـجـر بابا گـرفتم

آبــی اگـر دیــدم، مــیــان شـعــلــۀ آه              اشـكـی فــشـانـدم، مـاتـم سـقـا گـرفتم

با ذوالـفـقـار خـطـبـه و با سیـل اشكم              دادِ دلِ خــود را من از اعــدا گـرفتم

از بس سـراپـا سـوخـتـم در آتش غـم              ارثـیـه گـوئی از غــم زهـرا گـرفـتـم

عمری"وفائی" سوخت گر، جان ودل من              آتـش به یـاد روز عـاشــورا گـرفـتـم

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما پیشنهاد می‌کنیم به منظور انتقال بهتر معنای شعر بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

از بس ســراپـا سـوختم در آتش غم            بـوی صدای گـریــۀ زهــرا گـرفـتم

زبان حال امام سجاد علیه السلام بعد از وقایع کربلا

شاعر : محمد حسین رحیمیان نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل

غـمگـین تر از پـائـیـزم و ابـر بـهـارم            از مـن گـرفـتـه کــربـلا دار و نـدارم

ماندم تک و تنها در این شهر مـدینـه             رفته است دیگردلخوشی از روزگارم


قـلب زمیـن و آسـمـان هـا تـا قــیـامت             می سوزد از این گـریۀ یعـقـوب وارم

خواب از دو چشم بی قـرار من گرفته             نــیــزه نـشـیــنـیِ هـمـه ایـل و تـبـارم

بزم شراب و خیزران، اشک سکینـه             سی سال، ازاین غصه ها شب زنده دارم

سی سـال این پــیـراهـن خـونـیِ بـابـا                بُــرده تـمــام صبــرِ قــلبِ بـی قـرارم

تنها به جـرم گـریه بــر سـالار زینب            روزی بـدون سـایـبــان گـردد مـزارم

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل ایراد محتوایی حذف شد

سوغــاتــیِ ویــرانۀ دلگیر شام است              لــرزیــدن در لحظه هــای احتضارم

زبان حال امام سجاد علیه السلام از وقایع کربلا

شاعر : محمود ژولیده نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل غاعلن قالب شعر : غزل

مظلـومم و بـه داغ و بلا مبـتلا منـم            عـمری سـفـیـر واقـعـۀ كـربـلا منـم

یك عمر گریه كرده ام از غربت حسین            بنـیان گـذارِ نهـضتِ اهـل بُكــا منـم


دارم بِه دوش خود عَلَمِ انقلابِ اشك          از كـربـلا پیـمـبـرِ اشـك و دعـا منم

مـن پــارۀ تـنِ بــدنـی پــاره پــاره ام            نـور نـگــاه خــامـس آل كـســا منـم

جای كـفـن برای تن بی سـر حـسیـن            آن كس كه خواست بهر پدر بوریا منم

از مقـتل امام، عبورم، كه داد خصم             در قـتـلگـاه عــابــد افـتــاده پـا مـنـم

با كعب نی تمام تـنم را كـبـود كـرد             بـا ریـسمان و سلـسـله ها آشـنـا مـنم

من دیده ام هجوم حرامی به خیمه را             دل خـون ترین امامِ پس از نیـنوا منم

ذبح عظیم را همه دیدم به چشم خویش             یعنی شهـید و شـاهـد خـون خدا منم

آن كس كه برق نیزه و شمشیر كوفه را          دیـده كـنــار قــتــلـگـه هـل اتـا مـنم

پیـراهـن از تن پـدرم بـرده اند هـیـچ             نـاظـر به درد غـارت آل عـبـا مـنم

سـوز تَــبَـم ز شـعـلـۀ آتـش زیـادتـر             معصوم سیـنه سوخـتۀ خـیمه ها منم

برخواهران خویش جسارت كه دیده است؟            آن كه به سینه حبس كند غصه رامنم

هجده سر بریده كه دیده به نیـزه ها؟          مـردی كه بود شاهد این ماجرا منم

با ریسمان كشیـد چهـل منـزلم عـدو             نـاقــه سـوار كـوفـه و شـام بـلا منم

با این همه به یاریِ زینب تمـام راه             آن كه نمود معجـزه با خـطبه ها منم

تكـثیركرده ام به جهـان اشك و آه را             یـعـنـی امــیــر قـافـلـۀ نـیــنـوا مـنـم

مسموم و تشنه لب شدم آخر شهید عشق            آری امــام كـشـتـۀ زهــر جـفـا مـنـم

: امتیاز
نقد و بررسی

ابیات زیر به دلایل مستند نبودن، عدم رعایت شأن اهل بیت و مغایرتهای روایی حذف شد؛ در بحث غارت معجرها دو نکته مهم باید مورد توجه قرار بگیرد ۱ـ موضوع غارت معجر بر فرض بر اینکه صورت گرفته باشد با آنچه متاسفانه بصورت عام در اشعار آورده می‌شود بسیار متفاوت است، لازم است بدانیم در عرب آن زمان قسمتی از حجاب زنان (معجر)، پارچه‌ای بوده که در مقابل صورت قرار می‌گرفته و این جزء حجاب بوده است؛ همچنان‌که هم اکنون نیز در عراق، عربستان و بسیاری از کشورهای اسلامی این‌گونه حجاب دارند، از این‌رو حضرت زینب سلام‌الله‌علیها در خطبه‌اشان در مجلس یزید فرمودند: وَ أَبْدَيْتَ وُجُوهَهُنَّ تَحْدُو بِهِنَّ الْأَعْدَاءُ مِنْ بَلَدٍ إِلَى بَلَدٍ؛ دختران سول خدا را با صورت باز، شهر به شهر در معرض دید مردم قرار دادی! لذا آنچه در غارت معجرها مطرح است حذف این روبند صورت‌ها بوده است نه اینکه نعوذ بالله اهل بیت کشف حجاب شده‌اند همچنان که حضرت زینب سلام‌الله‌علیها هم بر همین موضوع اشاره می‌کنند که خود این نیز مصیبت بسیار بزرگ و دردناکی است ۲ـ گفتن و یادآوری غارت معجرها حتی در حد همان روبند صورت شایسته و سزوار اهل بیت نیست!!!  آیا اگر خود ما روزی ناموسمان به هر دلیلی همچون باد و... برای لحظاتی نتوانند حجاب خود را حفظ کنند آیا دوست داریم که یکسره به ما متذکر شوند که در فلان روز چادر خواهر، مادر و یا همسرمان را باد برده و ....  آیا ما از تکرار این حرف ناراحت نمی‌شویم؟؟ پس به هیچ وجه شایسته نیست این فاجعۀ تلخ را حتی بر فرض صحت آن بازگو و تکرار کنیم!!!

معجر برای دختر زهرا نمانده بود           آنكس كه داشت خون دل ازاین جفا منم

زنجیر، استخوان مرا هم شكسته بود           مــاه هلال مـانـده ی بی آشـنـا مـنـم

 موضوع طلب مرگ کردن و انتصاب این سخن به امام سجاد علیه السلام که فرمودند: ای کاش مادر مرا هر گز نمی زائید در هیچ کتاب معتبری نیامده است و مغایر روایات و احادیث معتبر از امیرالمؤمنین علیه السلام و خود امام  زین العابدین علیه السلام است، این تحریف برای اولین بار در قرن دهم در کتاب منتخب طریحی بدون هیچ استنادی آورده شده است

ای كاش مادرم به جهانم نزاده بود           مضطرترین امام پس از كربلا منم

آن كس كه درحفاظتِ ناموس كبریا                بــا سهل گفت: زود كـنــارم بیا منم

وقتی سرشكستۀ من سوخت از شرر               خورشیدِ بِینِ شعله شده بر ملا منم

زبان حال امام سجاد علیه السلام از وقایع کربلا

شاعر : محمد فردوسی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : مثنوی

وارث حــیـــدر کــرّار مــنــم           باعـث خــواری کـفــار مـنـم

خطبه ام مثل علی غـوغا کرد               کوفـیان را همگی رسـوا کرد


تـیــغ بــرّانِ سخـن در دستــم           از تـبــار عــلـویّــون هـسـتـم

مـن کـه در دام بـــلا افــتــادم            یـوسـف کـرب و بلا سجّـادم

گر چه من وارد مـیدان نشـدم           دست بر قبضۀ طـوفان نشدم

مانده بودم که شوم یـار حـرم                مثـل عـبّاس، علـمـدار حــرم

زخـم این سـیـنـه مـداوا نشود                گـرۀ بــسـتـۀ مــا وا نــشــود

من که سی سال ز غم رنجیدم                چه بگویم که چه چیزی دیدم

دیــده ام تـشـنـگـی اصـغـر را                دیـده ام گـریـۀ یـک مـادر را

دیـده ام چـهـرۀ افــروخـتـه را                خیمه های ز عطش سوخته را

دیــده ام قــتـلگــه ســوزان را                خنجر و دشمن بی وجـدان را

دیــده ام ایـنـکـه پــدر افـتــاده                از جــراحــات کـمــر افـتـاده

دیــده ام که کـفـنش را بـردنـد                نـیـزه ها پیـرهـنش را بردنـد

هـمـۀ هـسـتی مـا غـارت شـد            خاتـم خـون خـدا غـارت شـد

چه بـگـویـم که اسـارت دیـدم           صحنه هایی ز جسارت دیـدم

چشم کوفی جگـرم را سوزاند               آتشـش بال و پرم را سوزانـد

سهـم مـن غـصّـه و آلام شـده            ذکر هر شـام من الـشّام شـده

ما کجا مجـلس اغـیـار کجا؟!                ما کجا کـوچه و بازار کجا؟!

ما کجـا سنـگ لب بـام کجا؟!           ما کجا خـنـده و دشنام کجا؟!

: امتیاز

شهادت امام سجاد علیه السلام

شاعر : محسن حنیفی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

بغضش شکست زخم دلش بی حساب شد           سـجـاده اش مـعـطـر با اشـک نـاب شـد

او سـیــدالــبــکــاء حـسـیـنـیـۀ خـداست           گریه سپــاه او شــد و پـا در رکاب شـد


صفحه به صفحه ادعیه های صحیفه اش           نـاگـفـتـه های مـرثـیـه بـود و کـتـاب شد

عـکس غـروب روز دهـم بین چـشم او           با عـکـس آن هـلال سر نـیـزه قـاب شد

یــادش نـمی رود بــدن بـی ســر حـسیـن              یا آن محاسنی که به خونش خضاب شد

رگ های روی حنجـر زخمی گواه بـود           در بــردن ســــر پــدر او شــتــاب شـد

سیــنــه زده بــرای تـنـش مثــل بــادهـا              وقـتـی که نـوحه خوان تنـش آفـتاب شد

دیگر لبش به آب خنک! نه نخورد و رفت           او روضـه دار دائــم طـفـل ربــاب شـد

خاک فلک به روی سرم که نـوشتـه اند           بـا دسـت بـسـتـه وارد بـزم شـراب شـد

: امتیاز

شهادت زین العابدین امام سجاد علیه‌السلام

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

شب‌های غربت تو گذشت و سحر نداشت           حتی سحر غم از دل تو دست بر نداشت

در حــیـرتـم کـه سلـسـلـۀ آهـنـیـن مـگـر              جایی ز زخـم گردن تـو خوب‌تر نداشت


زخـم تن تـو را هـمه دیـدنـد و هـیچ کس           غیر از خدا ز زخم درونت خبر نداشت

دنـیا چه کـرد با تو که هـجـده عزیـز تو              تن‌هایشان به روی زمین بود، سر نداشت

هجـده سـر بــریـده بــرایت گـریــسـتـنـد           آهت هــنـوز در دل دشـمـن اثـر نداشت

سوزم بر آن عزیز که در آفتاب سوخت           یک سایبان به جز سرِ پاکِ پـدر نداشت

حـال تـو بــود در دل گــودال قــتــلگــاه              چون بسملی که بال زد و بال و پر نداشت

مهمـان شـام بـودی و بهـر تـو مـیـزبـان           جـز گــوشۀ خرابه مکـانـی دگر نداشت

سـوز شـمـا به سیـنۀ «میـثم» اگـر نـبود           اینـقـدر نخـل ســوخـتـۀ او ثـمـر نداشت

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلایل مستند نبودن، حذف شد در منابع معتبر برای شهر شام هم جشن پایکوبی نقل کردهاند نه پرتاب سنگ و آتش و ... ضمن اینکه موضوع جشن، شادی، رقصیدن و ... هم در شام بوده نه در کوفه و براساس کتب معتبر تاریخی همچون: الفتوح ج ۵ ص ۱۲۱؛ أمالی مفید ج ۳۸ ص ۳۶۷؛ اللهوف ص ۱۳۰؛ مناقب آل ابیطالب ج ۴ ص ۱۱۶؛ مَقْتَل خوارزمی ج ۲ ص ۴۶؛ مُثیرُالأحْزان ص ۲۰۹؛ جلاءالعیون ص ۵۹۳؛ بحارالأنوار ج۴۵ صص ۱۰۹و ۱۶۴؛ منتهی‌الآمال ص ۴۸۵؛ قمقام ص ۵۱۶؛ نفس‌المهموم ص ۳۵۳؛ مقتل امام حسین ص ۲۲۳؛ مقتل مقرّم ص ۲۹۹؛ مقتل جامع ج ۲ ص ۴۳  و.... در شهر کوفه مردم پشیمان شده و گریه زاری می‌کردند، جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین‌جا کلیک کنید. 

سنگـت زدند بـر سر بـازارهـای شام             با آنکه جز تو یوسف زهرا پسر نداشت

شهادت زین العابدین امام سجاد علیه‌السلام

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

شد تـازه داغ، بـاز به دل هـای اهل بیت            تکـرار شد مـصیبت عـظمـای اهل بیت

با قلب چاک چاک درآغوش خاک خفت            چارم امـام و رهـبر و مـولای اهل بیت


دردا که شد خموش پس از سال ها فراق               آوای روح بـخـش مـسیـحـای اهـل بـیت

بعد شهـادتش به همه خـلـق شـد عـیـان             که اورا چه ها رسیده ز اعدای اهل بیت

آثـار زخـم سـلـسـلـه ها هـم هـنـوز بـود            بر عضو عضو آن گل رعنای اهل بیت

این است آن اسیر که هجـده ستاره دیـد            بـر نــیـزه گـرد مـاه دل آرای اهـل بیت

این است آن امام که با دست بـسته دیـد            چون داغ خویش آبـله بر پـای اهل بیت

این غـیرت اللّهـی ست که می دیـد آمدند            زن هـای شــام بـهــر تـمـاشای اهل بیت

با تـازیـانه گشت جسـارت به عـمّـه اش               روزی که سوخت خانۀ زهرای اهل بیت

"میثم" قسم به فاطمه باور نکردنی ست               این غم، که در خرابه شود جای اهل بیت

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن حذف شد، در منابع معتبر برای شهر شام هم جشن پایکوبی نقل کردهاند نه پرتاب سنگ و آتش و ...

این است آن عزیز که آثار سنگ دیــد               بــر مــاه روی زینب کبـرای اهل بیت

زبان حال امام سجاد علیه السلام بعد از وقایع کربلا

شاعر : قاسم نعمتی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

سید الباکـینم و در عشق غـوغـا می کنم            زنده در شهر مدینه یـاد زهـرا می کنم

من چهل سال است هر لحظه به یاد کربلا            از غم هر روضه ای گریه مجزّا می کنم


پای هربرگ صحیفه نه، که روضه نامه ام            با سرانگشتی زخونِ دیده امضا می کنم

رازق الطفل الصغیر و راحم الشیخ الکبیر            با مناجات سحراین روضه افشا می کنم

آب رنگ خون بگیرد تا که هنگام وضو            یادی از زخـم لـبانِ خشک بابا می کنم

می سپـارم بر هـمـه تا نـشـود اُمُّ البـنـین               صحبت ازضرب عمود و فرق سقا می کنم

تا ببـیـنم بین باغی لالـه پـرپـر می کـنند            بی مهـابـا یـاد جـسـم ارباً اربـا می کنم

با سـؤالی پـُر کـنایه وقت ذبـح گـوسفند               در دلِ درد آشـنا طـرح مـعـمـا می کنم

چون که بابای مرا لب تشنه ذبحش کرده اند               بر سراین قصه با قصاب نجوا می کنم

گر ببینم دختری مویش گره افتاده است            خیلی آهسته گره ازگیسویش وا می کنم

وای زان دم که بینم دختری خورده زمین               گریه ها بر غـربت اولاد زهـرا می کنم

تا که دیدم برده آوردنـد در بازار شهر                یاد شام و ماجرای خواهرم را می کنم

سرخ موئی گفت دنبال کنیزم، بعد ازآن               یاد آن مجلس دو چشم خویش دریا می کنم

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ایراد یا ضعف محتوایی و معنایی در مصرع اول بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و همچنین انتقال بهتر معنای شعر بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

چون که بابای مرا لب تشنه ذبحش کرده اند           بر سراین قصه با قصاب دعوا می کنم

بیت زیر نیز دارای ابهام معنایی است

رازق الطفل الصغیر و راحم الشیخ الکبیر        با مناجات سحراین روضه افشا می کنـم

مدح و شهادت حضرت زین العابدین امام سجاد علیه‌السلام

شاعر : یوسف رحیمی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

بین نـماز، وقت دعـا گـریـه می كـنی           با هر بهـانه درهمه جا گریه می كنی

در الـتـهـاب آهِ خـودت آب می شـوی           می سوزی وبدون صدا گریه می كنی


هرچند زهر، قلب تو را پاره پاره كرد           اما به یـاد كـرب و بـلا گریه می كنی

اصلاً خود تو كرب و بلای مجـسّمی           وقـتی برای خـون خـدا گریه می كنی

آبِ خوش از گلوی تو پائین نمی رود           با نـالـه های واعـطـشا گـریه می كنی

با یاد روزهای اسارت چه می كشی؟              هرشب بدون چون و چرا گریه می كنی

با یاد زلفِ خـونی سرهای نی سوار           هر صبح با نسیـم صبا گریه می كنی

هم پای نیـزه ها همه جا گریه كرده ای              هـم با تـمام مـرثـیه ها گـریـه می كنی

دیگر بس است "چشم ترت درد می كند"            ازبس كه غرق اشك عزا گریه می كنی

: امتیاز

شهادت امام سجاد علیه السلام

شاعر : علی مردانی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

ای تشـنه لب که بر لب دریـا گریستی           از دیده خون ، زمرگ احبّـا گریستی

تنها نه بهر تـشنـه لبان اشک ریخـتـی           دیـدی چو کـام تـشـنه سـقّـا گـریـستی


یعقوب آل عصمت اگر خوانمت رواست           چون در فراق یوسف زهرا گریستی

آنجا پدر ز هجر پسر گریه کـرد لیک           اینجـا تو در مـصیـبت بابـا گـریـستی

چـل سـال بعـد واقـعـۀ سـرخ  کـربـلا           در آتـش فــراق تو تـنـهـا  گـریـسـتـی

گـاهـی به یـاد وقـعـۀ خـونـین کـربـلا            گـاهی به یـاد شـاه غـم افـزا گـریستی

بگذشت چون به پیش رخت سرو قامتی           بـــر قــلـب داغ دیــده لـــیـلا گریستی

در مـاتـم سـه سـالـۀ بی یـاور حـسیـن           با سـوز آه زیـنـب کــبـری گـریـسـتی

بـودی مـدام صائم و قــتائم تمام عـمر           روز اشک غم فشاندی و شبها گریستی

مردانی از مصیبت جانـسوز حـضرتش           تـا بـاشـدت ذخــیــرۀ فـردا گـریـسـتی

: امتیاز

زبانحال حضرت زین العابدین امام سجاد علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : حسن لطفی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

زهر اشکی شد و کانون دعا را سوزاند            بـنـد بـنـد من افــتـاده ز پــا را سـوزانــد

آسمـان تـار شده، جـرعۀ آبی، این زهـر             پاره های جـگـر غــرق بـلا را سـوزانـد


سـینـه ام بود حـسـیـنـیـۀ غـم هـای حـسین            یاد آن خـاطـره ها بـیت عـزا را سـوزاند

من نه امـروز که در کـربـبلا جـان دادم            ازهمان روز که آتش همه جا را سوزاند

با همان تیرکه در حنجره ای ترد و سفید             تـارهـای عـطـش آلـود صـدا را سوزاند

از همان لحظه که می سوخـتم و می دیدم             تـازیـانـه هــمـۀ پــیـکـر مـا را سـوزانـد

وای از آن بزم که در پیش اسیران حرم             خیزران هم لب وهم طشت طلا را سوزاند

: امتیاز
نقد و بررسی

ابیات زیر در تمام سایت‌ها « تا جائیکه ما بررسی کردیم» حتی سایت نخل میثم بصورت زیر آمده است که احتمالا اغلاط تایپی است و موجب بر هم خوردن وزن، آهنگ و معنای شعر شده است، لذا جهت رفع نقص اصلاح گردید

من نه درامروز که درکرببلا جان دادم             ازهمان روز که آتش همه جا را سوزاند

مدح و شهادت زین العابدین امام سجاد علیه‌السلام

شاعر : سعید توفیقی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : چهارپاره

بـاز گـریـان غــم هم نــفــسی بـایـد شـد           زائـر مـرغ غــریب قــفــسی بــاید شـد

باز یک عده جفا، زخم روی زخم زدند           از قضا بــاز عــزادار کــسی بــایـد شد


***********************

باید امشب همه از شوق پر و بال شویم           تا عـزادار عــزادار چـهــل سال شویـم

کاسه ای اشک بگیریم روی دست وَ بعد           راهـی روضۀ پیـغـمـبـر گـودال شـویـم

***********************

آن کسی که هـمه اش گریۀ عـاشورا بود           آب مـی دیـد بـه یـاد جـگــر ســقـا بــود

چشم هایش همه شب هیأت واویلا داشت           تا نفـس داشت فــقـط گریه کن بابـا بود

***********************

زهـر نوشید وَ تب کرد محیط جـگـرش           گُر گرفت ازعطش وسوخت همه بال وپرش

خشک شد جُلگۀ لبهاش و با خشکی لب           روضه می خواند به یاد لب خشک پدرش

***********************

آن کسی که خود خورشید به پایش افتاد           ناگـهـان رعـشه بـر انـدام رسایش افتاد

ضعف شد چیره و زیر بغلش خـالی شد          از روی شـانــۀ افــتـاده عـبـایش افـتـاد

***********************

وای از ریش سپیدش كه حنایی شده بود           ناله اش گفتن اسمی سه هجایی شده بود

دم مــغـرب افــق شـهـــر مـــدیـنــه امـا           جهت قـبـلۀ او كـرب و بـلایی شده بود

***********************

این هم از ماهیت نفـس نفیس خاك است           سر آقا به روی دامن خـیس خاك است

همه اش سجـده شده مثل پـدر در گـودال           خاك سجـاده و سجـاد انیـس خاك است

***********************

گاه آهـسته فـقـط وای بـرادر می خـوانـد           لب تشنه «قتلوا» بود كه از بَر می خواند

اشك می ریخت وَ هر آینه می گفت حسین           تا دم مرگ فقط روضۀ حنجر می خواند

 ************************

تـلخی زهـر به كامش عـسل و قـنـد آمد           بر لب پُـر تـركـش مـطـلع لبـخـنـد آمـد

جـلـوی چـشـم ترش كـرببـلا ظاهـر شد           یا اَبِ یا اَبِ گـفـت و نـفـسـش بـنـد آمد

: امتیاز